Hipoteka

Istota

Istotą hipoteki jest wzmocnienie sytuacji prawnej wierzyciela co do zaspokojenia zabezpieczonych hipoteką długów (wierzytelności pieniężnych).

Hipoteka daje możliwość uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia spłaty długu z obciążonych hipoteką nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa jak również udziału w tych prawach, bez względu na to, kto jest (lub będzie w przyszłości) właścicielem przedmiotu zabezpieczenia. Zmiana właściciela nie wpływa zatem na możliwość zaspokojenia się z przedmiotu hipoteki.

Hipoteka w praktyce wykorzystywana jest do zabezpieczania wierzytelności pieniężnych o znacznej wysokości i długim terminie płatności.
Rzeczowe zabezpieczenie powoduje, że wierzyciel uzyskuje przywilej pierwszeństwa zaspokojenia swych roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia, w wypadku gdyby egzekucję do tego przedmiotu skierowali inni wierzyciele, którzy nie posiadają takiego zabezpieczenia (tzw. wierzyciele osobiści).
Hipoteka może powstać między innymi w drodze umowy  lub jednostronnej czynności prawnej.

Do ustanowienia hipoteki, wymagane jest aby oświadczenie właściciela nieruchomości złożone zostało w formie aktu notarialnego, o ile hipoteka nie jest ustanawiana w trybie art. 95 prawa bankowego. Hipoteka powstaje z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej dla nieruchomości (użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu).
W przypadku zabezpieczania kredytów bankowych udzielanych na zakup nieruchomości (lokalu) mogą Państwo bądź złożyć wniosek o wpis hipoteki samodzielnie poza aktem notarialnym (w trybie art. 95 p.b.) lub powierzyć ustanowienie hipoteki notariuszowi.

Do problematyki ustanawiania hipoteki, odnoszą się następujące akty prawne:

kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku

ustawa z dnia 24 czerwca 1994 roku o księgach wieczystych i hipotece

Służebności

Ustanowienie służebności prowadzi do obciążenia nieruchomości prawem które polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.

Kodeks cywilny przewiduje trzy rodzaje służebności, które ze względu na "podmiot" uprawniony można podzielić na służebności: gruntowe, osobiste oraz przesyłu. Tymi podmiotami uprawnionymi do wykonywania wymienionych służebności może być, każdoczesny właściciel nieruchomości władnącej, przy służebnościach osobistych - konkretna (określona) osoba fizyczna, a w odniesieniu do służebności przesyłu - przedsiębiorstwo przesyłowe.

Jednym ze sposobów obciążenia nieruchomości służebnością, jest ustanowienie służebności przez oświadczenie właściciela złożone w formie aktu notarialnego. Dla oświadczenia podmiotu uprawnionego nie jest wymagana forma notarialna. W praktyce notarialnej do ustanowienia służebności dochodzi najczęściej w związku z zawartą umową sprzedaży, darowizny, dożywocia, renty bądź inną umową prowadzącą do przeniesienia własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego

Do problematyki ustanawiania służebności odnoszą się następujące akty prawne:

kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku.