Informacje ogólne
Istotą hipoteki jest wzmocnienie sytuacji prawnej wierzyciela co do zaspokojenia zabezpieczonych hipoteką długów (wierzytelności pieniężnych).
Hipoteka daje możliwość uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia spłaty długu z obciążonych hipoteką nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa jak również udziału w tych prawach, bez względu na to, kto jest (lub będzie w przyszłości) właścicielem przedmiotu zabezpieczenia. Zmiana właściciela nie wpływa zatem na możliwość zaspokojenia się z przedmiotu hipoteki.
Hipoteka w praktyce wykorzystywana jest do zabezpieczania wierzytelności pieniężnych o znacznej wysokości i długim terminie płatności.
Rzeczowe zabezpieczenie powoduje, że wierzyciel uzyskuje przywilej pierwszeństwa zaspokojenia swych roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia, w wypadku gdyby egzekucję do tego przedmiotu skierowali inni wierzyciele, którzy nie posiadają takiego zabezpieczenia (tzw. wierzyciele osobiści).
Hipoteka może powstać między innymi w drodze umowy lub jednostronnej czynności prawnej.
Do ustanowienia hipoteki, wymagane jest aby oświadczenie właściciela nieruchomości złożone zostało w formie aktu notarialnego, o ile hipoteka nie jest ustanawiana w trybie art. 95 prawa bankowego. Hipoteka powstaje z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej dla nieruchomości (użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu).
W przypadku zabezpieczania kredytów bankowych udzielanych na zakup nieruchomości (lokalu) mogą Państwo bądź złożyć wniosek o wpis hipoteki samodzielnie poza aktem notarialnym (w trybie art. 95 p.b.) lub powierzyć ustanowienie hipoteki notariuszowi.
Do problematyki ustanawiania hipoteki, odnoszą się następujące akty prawne:
kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku
ustawa z dnia 24 czerwca 1994 roku o księgach wieczystych i hipotece
